Cơ chế tạo sữa và cách cải thiện chất lượng sữa mẹ

Hãy nuôi dưỡng bé bằng nguồn sữa mẹ quý giá mẹ nhé. Bé cần được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Sau đó bé có thể bú sữa mẹ kết hợp ăn dặm theo khuyến cáo của Viện Dinh Dưỡng Quốc gia. Mẹ cho bé bú sữa mẹ đến 2 tuổi và lâu hơn nếu bé muốn mẹ nhé.

Thành phần trong sữa mẹ

Sữa mẹ đã được tạo ra một cách tự nhiên và vô cùng diệu kỳ với thành phần có thể thay đổi theo thời gian để đáp ứng nhu cầu của bé. Không có loại thức ăn và sữa bột nào có thể thay thế đặc tính này.

• Sữa mẹ có lượng protein (đạm) ít hơn sữa động vật vì vậy rất phù hợp với chức năng đào thải khi thận của trẻ chưa trưởng thành. Bên cạnh đó protein trong sữa mẹ chủ yếu là protein dạng lỏng hòa tan, còn gọi là protein sữa (Whey protein). Whey protein chứa các protein kháng khuẩn giúp trẻ có khả năng chống lại các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, tiêu chảy, viêm tai giữa. 
• Lipid (chất béo) như DHA, Omega3 trong sữa mẹ chiếm 50% năng lượng, thành phần acid béo không no nhiều hơn acid béo no. Sữa mẹ có đủ các acid béo cần thiết, giúp cho quá trình hoàn thiện não bộ, võng mạc và làm vững bền mạch máu
• Carbonhydrat (glucid và đường) trong sữa mẹ nhiều hơn sữa bò, cung cấp năng lượng, 85% là lactose tăng cường hấp thu calci và 15% oligosaccharid hỗ trợ cho sự phát triển vi khuẩn có lợi cho trẻ.

- Sữa mẹ có đủ các vitamin (A, B1, B2, C …),

- Khoáng chất (Calci, phospho …)

- Nguyên tố vi lượng (sắt, kẽm, đồng, selen …) đáp ứng đủ nhu cầu trẻ nhỏ, giúp trẻ phòng chống thiếu vi chất, đặc biệt là thiếu máu và bảo vệ cơ thể chống quá trình oxy hóa. 

• Sữa mẹ chứa các tế bào bạch cầu (lympho bào, đại thực bào), globulin miễn dịch (IgA, IgG, IgM), một số yếu tố kích thích sự phát triển của vi khuẩn Lactobacillus Bifidus (Lactose, Oligosaccharid, yếu tố Bifidus), giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn như tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp, viêm tai, viêm màng não và nhiễm khuẩn tiết niệu. Sữa mẹ cũng chứa những kháng thể chống các bệnh nhiễm khuẩn mà mẹ đã từng mắc bện sữa mẹ chính là thức ăn hoàn hảo nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Cách cải thiện chất lượng sữa mẹ

Rất nhiều ba mẹ lo lắng rằng sữa mẹ không đủ chất, sữa mẹ loãng, sữa mẹ nóng làm con còi cọc…Tuy nhiên phần lớn những nhận định này đều không chính xác ba mẹ nha. 

Một bà mẹ ăn sơn hào hải vị và một bà mẹ ăn những bữa cơm bình thường với đủ các nhóm thực phẩm như: tinh bột, rau, thịt, cá…đều có chất lượng sữa mẹ về cơ bản giống như nhau.Trừ trường hợp mẹ ăn uống quá thiện lệch, biếng ăn, thiếu ăn trong thời gian dài mới ảnh hưởng lớn đến chất lượng sữa mẹ thôi ba mẹ nha. Tuy nhiên dựa vào chế độ ăn sẽ có sự khác biệt về các vi chất trong sữa mẹ. Ví dụ mẹ ăn nhiều thực phẩm như cá hồi, cá trích, cá mòi...thì sữa mẹ sẽ có nhiều chất béo như DHA, ARA, AHA sẽ cao hơn so với sữa của các mẹ khác.

Mẹ chỉ cần ăn uống đa dạng theo chế độ ăn uống dành cho mẹ nuôi con như sau:

• Nhu cầu về chất đạm (Protein): Trong 6 tháng đầu, mẹ cần 79g/gam ngày. Trong 6 tháng tiếp theo 73g/ngày. Lượng protein động vật nên đạt ≥ 30% protein tổng số. Nên lựa chọn các thực phẩm có protein chất lượng cao như thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ… Cứ 100g thịt/cá cung cấp khoảng 20g đạm (protein), 100g đậu phụ cung cấp khoảng 10g đạm. Mẹ sử dụng 6,5 đơn vị sữa /ngày(1 đơn vị sữa = 100ml sữa = 100g sữa chua = 15g phô mai). Nên ăn cá ít nhất 3 lần/tuần.
• Nhu cầu chất béo (Lipid): Lượng chất béo ăn vào cần cung cấp 20-30% năng lượng khẩu phần. Khuyến khích sử dụng các chất béo có nhiều các axit béo không no chuỗi dài nhiều nối đôi như n3, n6, EPA, DHA (có nhiều trong một số loại dầu thực vật, dầu cá, một số loại cá mỡ). Lượng chất béo này rất quan trọng cho sự phát triển tối ưu trí não và thị lực của bé.
• Vitamin và khoáng chất: Mẹ nên ăn ≥400g trái cây, rau củ/ngày để cung cấp đủ vitamin, khoản chất và chất xơ.
• Nhu cầu về nước: Mẹ cần uống đủ nước để tạo đủ sữa cho con, trung bình khoảng 2,0 – 2,5 lít nước/ngày, tương đương với 12 đến 15 cốc nước mẹ nhé.
• Ăn đa dạng: Bữa ăn của mẹ cần đa dạng các loại thực phẩm (ít nhất có mặt 10-15 loại thực phẩm) với đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng (chất bột đường; chất đạm; chất béo; và nhóm vitamin. Chế độ ăn này không chỉ đảm bảo chất lượng sữa mẹ mà còn giúp mẹ nhanh phục hồi sức khỏe. Để sữa mẹ luôn dồi dào mẹ cần cho bé bú nhiều, bú đúng cách hoặc vắt sữa thường xuyên để kích thích phản xạ tạo sữa và phản xạ tiết sữa. Ba và người nhà cần đồng hành cùng mẹ, không tạo áp lực cho mẹ và kiên trì với phương pháp nuôi con bằng sữa mẹ. 
•